Eclectogram 45

Beste puzzelvrienden,
Dank voor de inspanningen die een flink aantal van jullie zich heeft getroost om deze klus te klaren. Vrijwel alle door mij bedoelde woorden werden door bijna iedereen gevonden, op één na: het neologisme samenzweving, waarvoor ik de omschrijving een vlucht wappies had bedacht.
Dank ook voor de meestal positieve en soms ook uitvoerige commentaren. Het is leuk om de gedachtegangen van de oplossers te kunnen volgen. Zo is het verband tussen de knorrende beesten door velen gelegd en werden ook de rebusjes doorzien.
Omdat hier en daar uitleg gewenst bleek, geef ik die hieronder na de omschrijvingen en de oplossingen.
Horizontaal

1. Verharding met soms een briljant resultaat: KRISTALLISATIEPROCES
12. Oud-Europese munt: PTA - afkorting van peseta, de Spaanse munt vóór de euro
13. Zout genoeg om er misselijk van te worden: BRAK
14. Kwetsbare schuinsmarcheerder: PORSELEINKRABBETJE
15. Loopt op tijdens verhitte debatten: KAMERTEMPERATUUR
18. Voetbalclub met een nadere plaatsbepaling: AZ (Alkmaarse club); a.Z. (aan Zee).
20. Antoniem van H42 onder glas: KASAARDBEI – bei is een Turkse titel; aard staat tegenover hemel
22. Laatste rondje koffie: TROOSTFINALE
25. Antoniem van opstomen: ACHTERUITKACHELEN
27. Gevleugelde onheilsbode: KRAAI – een kraai is behalve een vogel ook een leedaanzegger.
28. Ik huiver voor die groeve: RIL – vorm van het werkwoord rillen en synoniem van voor, gleuf enz.
30. Staat tegenover geestverheffing: DEGRADATIESPOOK
34. Steedse plaaggeest: MUG -behalve een vervelend insect ook de bijnaam van een Haarlemmer.
35. Deze zwemmer is verwant aan de ringslang: JUWEELVIS
36. (Geen) punt, vinden de Fransen: POINT – had in een Frans duogram gepast: point = punt en ook ‘helemaal niet’.
38. Vier keer half werk: DUOBAAN
41. Verwant van het slangenkruid: ADDERVAREN
42. Tegenpool van Hades: HEMELHEER – Hades was de god van de onderwereld.
44. Recreatieve vergaderruimte: HEI – verwijzing naar ‘heidagen’
45. Kun je indienen bij de ondernemingsraad: JOBSKLACHT
46. Kruiderij van vulkanische oorsprong? LAVAS - zinspeling op lava
47. Gevangen roofdier: BROMBEER
50. + H27. Tegenpool van een zwaluw: EEN BONTE KRAAI – zoals één zwaluw nog geen zomer maakt, maakt één bonte kraai nog geen winter.
52. Veranderlijke vrijers: WIPPERS – wippen is o.a. neuken en een wipper is ook een veranderlijk iemand (schippers zijn wippers).
55. Laatste eend met vetrand: ZWOERD – rebusje: z (laatste letter van het alfabet) + woerd (mannetjeseend)
56. Neefje van de beekdonderpad: ALPENWATERSALAMANDER

Verticaal

2. (Niet) prozaïsch: ROMANTISCH
3. Even erg als achterklap: TRAP NA
4. (Be)vrij(d)er: LOSSER – los = vrij en losser kan ook verlosser (Messias) betekenen
5. Fruitige fladderaar: appelmot – soort vlinder
6. Club waaraan hij een draai geeft: IRONIE – rebusje: iron (soort golfclub) + ie (hij); met ironie geef je ergens een draai aan.
7. Balts: PAARDANS
8. Golfspel: CLUBMUZIEK
9. Gedoe door verkeerde druppels: SPATS – het meervoud is eigenlijk spatten; spats = drukte, ophef
10. Een vlucht wappies: SAMENZWEVING – een van de vele neologismen uit de coronatijd; het duidt op een mengvorm van spiritualiteit en complotdenken.
11. Duurzaam of juist niet? AFBREEKBAAR – als iets snel breekt, is het niet duurzaam in materiële zin; biologisch afbreekbaar is duurzaam in de zin van ‘beter voor het milieu’.
15. Indringend met enig rumoer: KRAKEND
16. Volumineuze bunzing: MUD – inhoudsmaat en benaming van het genoemde dier
17. Kabel(maatschappij): TUI
19. Knalk: NAGALM – rebusje: klank in spiegelbeeld oftewel weerklank = nagalm
21. Onverwachts erbij: EXTRA
23. Na twaalven akkoord: OVEREEN
24. Dik of precies 100.000 euro: TONROND
26. Fruitige fladderaar: CITROENVLINDER
29. Levensmiddel: LAWAAISOEP – leven = rumoer; soep is voedsel = levensmiddel
31. Dit vliegveld eindigt in rijkdom: EELDE – laatste stuk van weelde
32. Deze gestoorde vis is een verre verwant van H47: RUISVOORN
33. Ook deze vis is verwant aan H47: KNORHAAN
35. Trofee: JACHTBEWIJS
37. Geen zaak voor Batavus Droogstoppel: THEEHANDEL – verwijzing naar de makelaar in koffie uit Max Havelaar.
39. Antoniem, zo te horen, van H42, hoewel ze wel bij elkaar horen: AARTSVADER – klinkt als de vader van de aarde i.p.v. de hemel; de aartsvaders (Abraham, Isaak en Jacob) staan wel ‘dicht bij’ God.
40. (Wint steeds weer een) Gouden Beer: PRIJSBEEST – de Gouden Beer is de prijs voor de beste film op het jaarlijkse festival in Berlijn.
43. Gewezen: EX
45. Eerste of tweede persoon in België: JE – ik in het Waals (Frans); jij in het Vlaams (Nederlands)
48. Om hoog te houden - niet alleen vroeger: EER
49. Sprookjesachtig vliegtuig: BEZEM – verwijzing naar de heksen
51. Speelterrein: VELD
53. Iberische boom: ESP - Spanje
54. Golflijntje: SIN – sinus.

Rest mij de plezierige taak de prijswinnaars te noemen. De boekenbon van € 17,50 is gewonnen door Theo Hattink uit Veenendaal, de bon van € 12,50 gaat naar Sander Waalboer uit Pijnacker en het boekje – een verhaal van Marten Toonder dat bij V10 past - zal ik sturen naar Gheert Leenders in Eindhoven.

Graag tot een volgende keer.

Nannie