Eclectogram 42

Beste puzzelvrienden,

De 42e editie van het Eclectogram bleek toch ook weer een hele kluif te zijn. Gelukkig deed de inspanning meestal geen afbreuk aan het plezier, zoals ik uit de commentaren begreep.

Hieronder geef ik de omschrijvingen nog eens en licht ik de oplossingen waar nodig toe:

Horizontaal
1. Niet te missen: ONONTBEERLIJK – iets wat je niet kunt missen.
11. Zoiets als koudwatervrees (voor V22): PRIKANGST – prik in twee betekenissen: spuitwater, frisdrank en injectie, vaccinatie.
13. Een- of tweetonig huilen: REREN – gewestelijk woord voor loeien, schreeuwen, huilen (“t lutje potje reert” is Gronings voor: de baby huilt); in dit werkwoord staat twee keer de toon (noot) re.
14. Derde Pinksterdag: NAFEEST – de dinsdag na Pinksteren is/was in Alkmaar en omgeving en ook wel elders, geloof ik, een vrije dag.
16. Chaise longue: DEKBED – ligstoel op het dek van een passagiersschip.
19. Is in dit jaargetijde inwisselbaar voor een zwaluw: OOIEVAAR – verwijzing naar de uitdrukking(en) “Eén ooievaar/zwaluw maakt nog geen zomer.”
20. Overdreven wiskundig bezig zijn – HYPERBOLISEREN – een hyperbool is behalve een meetkundige figuur een begrip uit de retorica en de literatuur (overdrijving, vergrotende uitdrukking).
21. Is veilig voor wie H11 heeft: RANJA – drankje zonder prik (koolzuur); sommigen hadden een sapje, maar dan gaat het fout bij V21.
22. Net zoiets als geweekt brood: SOP – verwijzing naar het gezegde “dat is sop en geweekt brood” in de zin van “dat komt op hetzelfde neer”.
23. Zoiets als metaalmoeheid: IJZERGEBREK – kan tot bloedarmoede en daarmee tot vermoeidheid leiden.
25. Gedecoreerde zwemmer: LINTVIS – vis met een lintje; sommigen hadden lintaal, maar dan gaat het fout bij V21.
26. (Twee) beetje(s): IETWAT – zowel iet als wat is iets en samen betekenen ze ook een beetje.
27. +V37+V3 Hoe hoog gewaardeerd ook, het is een nare kwestie: EEN KWADE TIEN – volgens Van Dale ‘een nare, droevige zaak’.
28. Met een zomerkoning aan het hoofd: JULIMONARCHIE – koningschap van Louis-Philippe (1830-1848).
29. (Zo te horen een zachte stof in een) zachte kleur: GREIGE – grijsachtig beige (samentrekking van grijs en beige die klinkt als grège (ruwe zijde)).
31. Nog minder dan H26: NIENTE – niets
32. Mooie vredebode: SIERDUIF
33. Uitmuntende akkerbouwer: VELDKEI
34. Feestnummer in een college: VIERMAN – lid van een college van vier personen.
36. Dubbele reservering: BOEKBESPREKING – zowel boeken als bespreken is reserveren.
38. Dubbelster: TWEELING – sterrenbeeld
39. Bij de buren laag, bij ons ook hoog: FLAT – in het Engels vlak, in het Nederlands een lage schoen en een hoog gebouw met woningen.
40. Leverancier van metaal of bont: NERTS – marterachtig dier, zeer gezocht om zijn pels, zoals Van Dale het omschrijft; je kunt nerts ook lezen als ’n erts.
41. Handig voor als je een bruidstaart wilt bakken: ETAGEOVEN – een bruidstaart bestaat uit een aantal lagen.
44. Bloem van die andere Zonnekoning: INCALELIE – zoals de Franse lelie bij de Zonnekoning(Lodewijk XIV) hoort, zo zou de incalelie bij de heerser over de Inca’s, die de zon aanbaden, kunnen horen.
46. Hierna houdt de stoelendans nooit op: ZETELROOF – verwijzing naar het gezelschapsspel en zinspeling op de jacht naar zetels in het parlement.
47. Strategie: SLAGTECHNIEK

Verticaal
1. Boete voor plagiaat: OVERSCHRIJVINGSKOSTEN
2. Kort (erotisch) bezoek: OVERWIPPERTJE – zinspeling op wippen
3. Zie H27.
4. Blad zonder papier: E-ZINE – op internet gepubliceerd of per e-mail verzonden periodiek
5. Zakkenrollers c.q. zakkenvullers in Australië: ROOFBUIDELDIEREN
6. Regionaal familielid van x-benen: IJMOND
7. Een degelijk horloge: OKS – Bargoens voor beide begrippen.
8. Gbiede: ENCLAVE – rebusje, te lezen als ‘binnen ge bied’
9. Oostenrijks tekentje: AT - @ en afkorting (in internetadressen) van Oostenrijk.
10. Beginletter: ALFA
12. Wijnvlekjes? ROSEOLA – soort huiduitslag; het woord begint met rosé.
15. Blessure waar kamerleden gevoelig voor zijn en die met H46 gepaard kan gaan: VERSPLINTERINGSBREUK – het aantal fracties in de Tweede Kamer is momenteel achttien!
16. Verwant van de judaspenning: DUBBELTJESKRUID
17. Notariële akte: MILJOENENBEDRIJF – zinspeling op de miljoenennota; een akte is ook een bedrijf (in een toneelstuk).
18. Dief met een vinger in de pap: KRENTENPIKKER
21. Afweging: RISICOBEREKENING
22. Bruisend vaccin: SPOETNIK – verwijzing naar het bruisende drankje dat we vroeger maakten van cola en koffiemelk en naar het Russische vaccin tegen Covid-19.
24. Kan zorgen voor (knappe) kinderen: KI – kunstmatige inseminatie of intelligentie
30. Ongelukkigerwijs: INCIDENTEEL
35. Eenheid die, hoe klein ook, om te beginnen vrees aanjaagt: ANGSTROM – eenheid voor atomaire en moleculaire afstanden
36. Trommel met hoorns: BONGO – bosantilope en een (met de vingers bespeelde) trommel
37. Zie H27.
42. Pa begint reeds te grijzen: VAAL – va plus al
43. Symmetrische vogel: ARA – palindroom
45. Beginletters: ABC

Rest mij de schone taak de prijswinnaars te noemen. De boekenbon van 15 euro is gewonnen door Flin Herfst uit Marum. De bon van 10 euro is bestemd voor Nico Looije uit Hoek van Holland. Het boek – de Alfabetweter, behorend bij V10 en V45 – zal ik sturen naar Gert Megens in Druten.

Alle inzenders hartelijk dank en graag tot na de zomerstop.

Nannie